De overgang van film naar digitaal was een van de meest dramatische verschuivingen in de geschiedenis van de fotografie, en gaandeweg kwamen er talloze nieuwe technieken bij. Alles, van blootstelling aan de rechterkant tot de mogelijkheid om foto's on-the-fly te bekijken, heeft de fotografische wereld ingrijpend veranderd. Van al deze veranderingen heeft de ene landschapsfotografie echter veel meer getransformeerd dan welke andere dan ook: de komst van het mengen van digitale beelden.
Op het eerste gezicht lijkt het mengen van afbeeldingen misschien niet zo'n gedenkwaardige ontwikkeling; het heeft echter verstrekkende gevolgen gehad. Enkele van de moeilijkste scènes om te fotograferen - bijvoorbeeld belichting met hoog contrast - zijn plotseling toegankelijk voor elke fotograaf en openen een nieuwe wereld van te fotograferen landschappen. Dat maakt het voor mij tot een van de meest dramatische verschuivingen in de geschiedenis van landschapsfotografie, bijna net zo belangrijk als het maken van kleurenfilm.
Natuurlijk bestond beeldmenging tot op zekere hoogte in de dagen van de donkere kamer - vooral voor panorama's of soortgelijke composieten. Door digitale blending werden deze mogelijkheden echter verschillende keren uitgebreid, waardoor het nut ervan radicaal werd veranderd. Tegelijkertijd konden relatief weinig filmfotografen - alleen degenen die toegang hadden tot een donkere kamer en een redelijk geavanceerde vaardigheden - foto's überhaupt met elkaar combineren. Digitale software heeft de toegangsprijs drastisch verlaagd.
Interessant genoeg bestond het mengen van digitale afbeeldingen enkele jaren voordat digitale camera's op de markt kwamen, zolang je maar bereid was je film te scannen en op een computer te bewerken. Natuurlijk speelde de explosie van digitale camera's een grote rol bij het maken van digitale postproductie tot een gangbaar concept, maar het is echt het software dat had de meeste impact. In dit artikel zal ik enkele van de belangrijkste soorten beeldmenging behandelen - HDR, focusstacking en panorama's - en hoe ze de wereld van landschapsfotografie zo aanzienlijk hebben veranderd.
1) HDR
Misschien wel het meest voor de hand liggende voorbeeld van het mengen van afbeeldingen is HDR-fotografie. Hoe lelijk en overdramatisch het ook kan zijn, HDR - of welke methode dan ook om verschillende belichtingen te combineren - is een van de meest cruciale ontwikkelingen in de geschiedenis van de fotografie. U bent niet langer beperkt tot het vermogen van uw camera om informatie vast te leggen; nu kunt u probleemloos scènes fotograferen onder extreme lichtomstandigheden.
Aan de ene kant kan worden gesteld dat HDR dat niet is vereist met filmfotografie, omdat de details van schaduw en hoge lichten veel groter zijn dan wat we krijgen met een digitale camera. Tot op zekere hoogte - vooral bij bepaalde films - is dit absoluut waar. Als u bijvoorbeeld fotografeert met zwart-witnegatieven, is de speelruimte op uw foto's veel groter dan alles wat een digitale camera zou kunnen bereiken. Dat is echter niet altijd het geval. Als je zoiets als Velvia-diafilm fotografeert, heb je een zeer beperkt dynamisch bereik.
Dus voor sommige films - en voor digitale fotografie - is de mogelijkheid om HDR-afbeeldingen te combineren gewoon essentieel. Zelfs met filters en zorgvuldige belichtingstechnieken zijn sommige scènes onmogelijk in één frame te fotograferen. Met belichtingsmenging kunt u een landschap in elk licht fotograferen - en met goede nabewerkingstechnieken kunnen de resulterende foto's er volkomen natuurlijk uitzien.
2) Focus stapelen
Een nabewerkingstechniek die bijna onmogelijk te repliceren is in de donkere kamer, is focus-stacking. In de meest eenvoudige vorm kunt u met focusstapeling eenvoudig de scherpste delen van verschillende afbeeldingen samenvoegen, wat resulteert in een foto die volledig in focus lijkt (lees voor meer informatie onze tutorial over focus stacking). Het is een essentieel onderdeel van landschapsfotografie, evenals andere genres zoals architectuur of macrofotografie.
Geen landschapsfoto natuurlijk, maar deze afbeelding is een stapel van zeven foto's gemaakt bij f / 13. Zonder digitale postproductie zou het onmogelijk zijn geweest.
Focus-stacking kan enigszins worden gerepliceerd met film, maar alleen als u over bepaalde soorten apparatuur beschikt. Met een tilt-shift-lens, zoals de Nikon 24 mm f / 3.5-lens, kunt u dit bijvoorbeeld kantelen het vlak van focus in een steile hoek, waardoor een landschap perfect in focus wordt weergegeven. Hetzelfde is mogelijk voor kijkcamera's, die zelfs meer bewegingen bieden dan een tilt-shift lens.
Hoe nuttig deze apparatuur ook kan zijn, ze is relatief duur of moeilijk te gebruiken. Ter vergelijking: digitaal mengen is mogelijk, ongeacht de apparatuur die u bezit, door de scherptediepte van een foto zo ver uit te rekken als u nodig hebt. Tegelijkertijd werkt digitale menging veel beter met macroscènes, die tilt-shift lenzen en kijkcamera's niet altijd gemakkelijk kunnen vastleggen. Per saldo was de verschuiving naar digitale verwerking een belangrijke verandering in de manier waarop de meeste fotografen met scherptediepte werkten.
3) Panorama's
Panorama's zijn een interessant onderwerp om te verkennen, vooral omdat het was mogelijk om ze te maken in de gouden dagen van film. Ten eerste bestonden er enkele panoramaspecifieke camera's, zoals de Fuji GX617 (die, hoe onpraktisch ook in de wereld van vandaag, nog steeds mijn camera is als ik de loterij win). Ook in de donkere kamer is het mogelijk - zij het een beetje lastig - om een panorama te naaien uit een set negatieven. Behalve een panoramische camera of solide doka-vaardigheden, zouden veel fotografen gewoon een paar afdrukken naast elkaar plaatsen en een panorama vormen. Deze techniek wordt nog steeds gebruikt.
Natuurlijk biedt de digitale donkere kamer een veel breder scala aan opties. Ten eerste is het heel gemakkelijk om panorama's met meerdere rijen te combineren met de huidige software - iets dat op zijn zachtst gezegd opmerkelijk moeilijk zou zijn geweest zonder een computer. Bij digitale verwerking duurt het slechts een paar seconden om een eenvoudig panorama samen te voegen, vergeleken met de enorme hoeveelheid tijd die het in de donkere kamer zou kosten.
Bovendien hebben digitale panorama's het voordeel dat ze gemakkelijk te bewerken zijn. Als er iets misgaat, kunt u zo vaak als nodig is opnieuw beginnen; het is aanzienlijk gemakkelijker om eventuele fouten te corrigeren. Hoewel panorama's mogelijk waren met film - nogmaals, vooral met gespecialiseerde camera's zoals de GX617 - betekent de flexibiliteit van digitale verwerking dat je panorama's kunt maken in veel meer omstandigheden dan voorheen mogelijk was.
4. Conclusie
Voor bepaalde fotografiegenres was de komst van het mengen van digitale afbeeldingen misschien niet bijzonder opmerkelijk. Sportfotografen combineren bijvoorbeeld zelfs vandaag de dag zelden beelden met elkaar. Voor landschapsfotografie betekent het mengen van afbeeldingen echter een enorme verschuiving in het vermogen van fotografen om hun creatieve visie te uiten. Ongeacht de moeilijkheidsgraad van een landschap, maakt mengen het mogelijk om de gewenste foto te maken.
Over het algemeen was vóór de dagen van nabewerkingssoftware een kijkcamera nodig als je zo'n hoge mate van flexibiliteit wilde. Deze camera's kunnen de focus kantelen, extreem grote film gebruiken (om in een panorama bij te snijden) en negatieven met een hoog dynamisch bereik mogelijk maken. Op deze manier kan een 4 × 5 of 8 × 10 camera bijna repliceer de effecten die in dit artikel worden beschreven. Maar zelfs dan komen deze aanpassingen niet helemaal overeen met de flexibiliteit van digitale verwerking. En natuurlijk heeft een kijkcamera andere inherente nadelen, zoals de grootte, kosten en gebruikssnelheid.
Dat is voor mij wat digitale postproductie zo cruciaal maakt, meer nog dan digitale camera's zelf. Iedereen - of je nu een 'point-and-shoot' camera of een middenformaat camera gebruikt - kan foto's samenvoegen, waarbij wordt gecorrigeerd voor de inherente nadelen van fysica in fotografie. Dit maakt het mogelijk om elke gewenste scène te fotograferen, hoe lastig het ook is. In de meest basale vorm betekent het mengen van afbeeldingen dat geen enkel landschap verboden terrein is.